Beleid duurzaamheid / ESG
Wat is duurzaam?
Wat er nou precies onder duurzaam wordt verstaan is lastig aan te geven. Er is (helaas) geen eenduidige definitie voor. Dit maakt het onduidelijk. Wat bijvoorbeeld de één duurzaam vindt, vindt de ander lang niet ver genoeg gaan. Om bedrijven enigszins objectief met elkaar te kunnen vergelijken wordt er internationaal veel gebruik van de term ESG. Hierbij wordt de focus van het bedrijf op duurzaamheid beoordeeld op drie criteria; te weten Environment (milieuaspecten), Social (sociale aspecten) en Governance (bestuurlijke aspecten).
Wat is ESG?
Environmental, Social & Governance (“ESG”) is gebaseerd op de gedachte dat bedrijven waarschijnlijk een solide rendement bereiken en leveren als ze waarde creëren voor al hun stakeholders (werknemers, klanten, leveranciers en de maatschappij in het algemeen, met inbegrip van het milieu) en niet alleen voor de eigenaren (aandeelhouders) van de onderneming.
De ESG-analyses richten zich dan ook op de manier waarop bedrijven de maatschappij dienen en hoe dit een impact heeft op hun huidige en toekomstige prestatie. ESG-analyse gaat niet alleen om wat het bedrijf vandaag doet. Het is van groot belang ook de toekomstige trends in beschouwing te nemen. Hier gaat het ook om disruptieve veranderingen die significante implicaties kunnen hebben op de toekomstige winstgevendheid van het bedrijf en zelfs het voortbestaan ervan.
Bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen, verdienen binnen een goed gespreide beleggingsportefeuille daardoor de voorkeur boven bedrijven die dat niet doen.
Environment
Bij het eerste criterium Environment staat vooral het milieu centraal. Er wordt bijvoorbeeld veel gekeken naar het gebruik van grondstoffen door de onderneming en de CO2-uitstoot en hoe beide zaken eventueel worden gecompenseerd.
Social
Het tweede criterium Social focust meer op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Denk hierbij aan de arbeidsvoorwaarden. Niet alleen van de eigen werknemers, maar ook die van het personeel van (buitenlandse) toeleveranciers. Daarnaast wordt er bijvoorbeeld gelet op wat er wordt geproduceerd of hoe divers het personeelsbestand en het bestuur van de onderneming is.
Governance
Tenslotte draait het bij het derde criterium Governance om goed, eerlijk, transparant en degelijk bestuur. Dient bijvoorbeeld het bestuur wel het belang van niet alleen de aandeelhouder, maar ook van de andere belanghebbenden? Zijn de interne controlesystemen goed genoeg op orde om mogelijke fraude uit te sluiten?
Duurzaam beleggen
Duurzaam beleggen is al jaren in opkomst. De overgang naar een duurzamere economie is niet alleen goed, maar ook heel hard nodig. Ieder jaar wordt door natuurorganisaties Global Foodprint Network en het Wereld Natuur Fonds een datum in het lopende jaar uitgeroepen tot ‘Earth Overshoot’. In 2021 is 29 juli “Earth Overshoot Day”. Het is de dag waarop de mensheid gemeten vanaf de eerste dag van dat jaar zoveel grondstoffen heeft opgebruikt als de aarde in één heel jaar kan produceren en vernieuwen.
Dit betekent bijvoorbeeld dat wij in 2021, ondanks de wereldwijde lockdowns waardoor er minder gevlogen werd en mensen minder in de auto zaten en zitten, toch meer broeikasgassen hebben uitgestoten dan de bossen en oceanen kunnen absorberen, meer vis hebben gevangen dan er nieuw bij komt, sneller geoogst hebben dan de grond kan herstellen en meer water hebben geconsumeerd dan dat de aarde kan produceren in een heel jaar. Simpel gezegd staat de mensheid vanaf die dag in dat jaar tot het einde van het jaar in het rood bij onze planeet die aarde heet.
Hoe kun je duurzame beleggingen selecteren?
Om duurzaam te beleggen dienen er criteria geformuleerd te worden om te komen tot het selecteren van effecten. De twee belangrijkste richtingen die beleggers gebruiken zijn enerzijds Uitsluitingen en anderzijds Best-in-Class.
Bij de eerste methode Uitsluitingen worden aandelen en obligaties van bedrijven die niet aan bepaalde duurzaamheidscriteria voldoen uitgesloten van de beleggingsportefeuille. Te denken valt bijvoorbeeld aan wapenproducenten of aan bedrijven die gebruik maken van kinderarbeid.
De tweede methode Best-in-Class is meer verfijnd. Hierbij wordt binnen een sector alleen belegd in het op basis van de ESG-criteria beste presterende bedrijf. Welk bedrijf weet de schade aan het milieu het meest te beperken? Welk bedrijf betaalt mannen en vrouwen hetzelfde salaris in gelijke functies? Wie heeft het meest duidelijke en inzichtelijke jaarverslag? Etc.
Heeft duurzaam beleggen nut?
De impact van duurzaam beleggen reikt veel verder dan alleen maar het ‘goede gevoel’ geven van maatschappelijk verantwoord beleggen. Als bedrijven minder verspillen, heeft dat simpelweg ook een positieve impact op de winst die ze maken.
Daarnaast zorgt duurzaam beleggen er ook voor dat beleggers beter naar de risico’s kijken. Niet alleen loop je bij een oliemaatschappij het risico van een milieuramp, maar ook op die van stranded assets (nutteloze bezittingen). Dat betekent dat oliemaatschappijen op hun huidige bewezen olievoorraden en installaties misschien flink moeten afschrijven, omdat het misschien nooit meer nodig zal zijn het op te pompen. De ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie gaan immers razendsnel.
De “gevaren” van duurzaam beleggen.
Laten we eerst even op een paar mogelijke gevaren wijzen. Waarvoor beleggers moeten uitkijken is ‘green washing’ en ‘het wassen van je handen in (groene) onschuld’. Om met het eerste te beginnen, duurzaam beleggen is ‘hot’. De duurzame beleggingsfondsen schieten als paddenstoelen uit de grond. Klassieke fondsen die opeens zeggen duurzaam te beleggen en de term ESG in hun naam opnemen zien opeens grote geldstromen hun kant op gaan. Dat gebeurt terwijl vaak niet eens duidelijk is welke duurzame uitgangspunten ze precies hanteren. Daar willen we bij De Vermogensbeheerders voor onze klanten verre van blijven door de uitgangspunten zoals die zijn geformuleerd door Morningstar te hanteren. Hierover later meer.
Voor wat het tweede punt betreft, moeten beleggers zichzelf altijd afvragen of de wereld er beter en groener van wordt als bijvoorbeeld een bedrijf als Royal Dutch Shell zijn olie gerelateerde activiteiten staakt of verkoopt. Shell staat tenminste nog enigszins onder toenemende maatschappelijke druk om te verduurzamen, maar of een mogelijke koper van de olieactiviteiten van Shell diezelfde druk zal voelen? De kans is groot dat die het minder nauw met allerlei milieuregels zal nemen.
Gelukkig is er een groeiend aantal beursgenoteerde ondernemingen dat volop inzet op duurzaamheid, zodat beleggers voldoende perspectief houden en door juist daarin te investeren ook nog eens hun steentje kunnen bijdragen en rendement kunnen behalen. Het biedt juist kansen voor beleggers! Daarom zijn wij daar voor onze klanten altijd alert op en houden de beleggingsportefeuille up-to-date. Nieuwe businessmodellen zullen bestaande van de troon stoten. Bedrijven die zich niet snel genoeg aanpassen zullen op den duur het onderspit delven. Het is niet gezegd dat bedrijven altijd maar ‘oud’ blijven, er zijn er genoeg die innoveren met de hulp van nieuwe technologieën.
Onze invulling van de ESG-criteria
We zijn ervan overtuigd dat ESG-overwegingen de voor risico gecorrigeerde rendementen verbeteren door het beleggingsrisico te beperken en de waarde van de belegging te verhogen. Het is dus niet alleen belangrijk voor ons, maar nog meer voor onze klanten. Wij zijn van mening dat dit het beste gebeurt door hun beleggingsportefeuille op een verantwoorde manier in te vullen. Een goed geleid en verantwoord bedrijf dat om zijn mensen, klanten en het milieu geeft is volgens ons beter uitgerust om een hoge mate van veerkracht te vertonen en beter te presteren dan andere, gelijkwaardige bedrijven die geen ESG-criteria hanteren.
Hoe vullen wij bij De Vermogensbeheerders het duurzaamheidsbeleid in?
Wij zijn niet van plan het wiel zelf opnieuw uit te vinden aangezien er op dit gebied al zo veel research voorhanden is. Wij richten ons in de eerste plaats op het mogelijk te behalen financiële rendement voor onze klanten. Daarnaast nemen we de risico’s en mogelijkheden van allerlei duurzame aspecten als een integraal onderdeel mee in onze beleggingsbeslissingen.
Daarbij houden wij conform de richtlijnen van Morningstar Direct en Sustainalytics rekening met de duurzaamheidsrisico’s en hoe die van effect kunnen zijn op het rendement. Dat doen wij niet alleen uit louter ideële overwegingen maar ook omdat die op de langere termijn een negatieve weerslag kunnen hebben op de resultaten van een onderneming en daarmee het beleggingsresultaat van onze klanten.
Wij nemen daarom in iedere beleggingsbeslissing niet alleen de financiële criteria mee, maar ook de diverse ESG-risico’s of scores zoals die in kaart gebracht worden door het onafhankelijke financieel onderzoeksbureau Morningstar. Daarnaast houden wij eens per jaar de portefeuilles grondig tegen het licht om deze ook qua ESG-risico’s up-to-date te houden. Zo stellen wij voor onze klanten niet alleen een optimale portefeuille samen maar houden deze ook actueel.
Morningstar Direct hanteert in samenspraak met Sustainalytics een aantal specifieke criteria. Hierbij worden niet alleen de ESG-scores vergeleken, maar ook bijvoorbeeld het verschil in CO2-uitstoot en waterverbruik. Ook kijkt Morningstar in hoeverre een onderneming in verband kan worden gebracht met bijvoorbeeld de wapenindustrie en fossiele brandstoffen. Wat is het risico op ESG-gebied (de mogelijke materiële impact) dat per onderneming gelopen wordt? Al die zaken samen worden in een getal uitgedrukt en op basis daarvan is het aandeel van een onderneming te vergelijken met de sectorgenoten.
Het door De Vermogensbeheerders gehanteerde beheerste beloningsbeleid heeft geen invloed op de integratie van duurzaamheidsrisico’s in haar beleggingsbeslissingsprocedure.
Extra toelichting op het beleid
In de definities van de verschillende wetgevingen worden drie soorten duurzaamheid gedefinieerd al naar gelang de invalshoek.
Duurzaam beleggen kan omschreven worden als: beleggen waarbij naast financiële kenmerken ook duurzaamheidsaspecten worden meegewogen bij beleggingsbeslissingen. ‘ESG’ is een term die veel wordt gebruikt. Deze afkorting staat voor Environmental (milieu), Social (maatschappelijk) en Governance (goed bestuur).
Tot voor kort zei de wet niet precies wat duurzaam beleggen nou precies is. Met de nieuwe Europese regels is dat veranderd,
De drie categorieën zijn:
1 bij de samenstelling van de wordt rekening gehouden met de belangrijkste nadelige effecten op duurzaamheidsfactoren?
Ook wel ‘Principle Adverse Impacts of ‘PAI’s’ genoemd? Nadelige effecten kunnen bijvoorbeeld zijn: CO2-uitstoot, schade aan biodiversiteit of ongelijke beloningen tussen mannen en vrouwen.
2 Bij de samenstelling van de wordt rekening gehouden met een minimum gedeelte aan zogenaamde ‘Duurzame Beleggingen’? Dat zijn producten met beleggingen in economische activiteiten die bijdragen aan een breed scala van ESG-doelen. Op dit moment is de wettelijke invulling van een duurzame belegging nog vrij breed.
3 Bij de samenstelling van de wordt rekening gehouden met een minimum met zogenaamde ‘Taxonomie-beleggingen’: een beleggingsproduct dat in een bepaalde mate voldoet aan de Europese Taxonomie? Die taxonomie is een soort handboek, opgesteld door de Europese Unie. De taxonomie vormt daarmee een standaard voor ecologische duurzaamheid. De taxonomie legt per sector uit welke economische activiteiten groen zijn en welke niet. In de toekomst moeten zowel grote bedrijven als investeerders gaan rapporteren op basis van deze taxonomie. Zo wordt inzichtelijker in hoeverre een bedrijf, project of beleggingsportefeuille aan die standaard voldoet. Of met andere woorden: hoe groen deze precies is. Het gaat dan bijvoorbeeld om beleggingsproducten die bijdragen aan de reductie van CO2-emissie. Of om producten die in lijn zijn met de Klimaatdoelen van Parijs.
Wij zullen naar uw voorkeuren vragen en daar rekening mee houden. Voorlopig kunnen wij nog niet beleggen conform de eerste categorie.
Ongunstige effecten van beleggingsbeslissingen worden niet in aanmerking genomen. Wij willen dit op termijn wel gaan doen indien hier vraag naar is, maar vooralsnog ontbreekt de data die aangeleverd worden door de fondsen en of bedrijven om dit op een juiste manier in te vullen en vast te stellen.
Wij houden ongeacht uw voorkeur altijd rekening met duurzaamheidsrisico’s , naast alle andere risico’s waar wij rekening mee houden.
Een “duurzaamheidsrisico” in de zin van de SFDR betekent: “een gebeurtenis of omstandigheid op ecologisch, sociaal of governance gebied die, indien ze zich voordoet, een negatief effect op de waarde van de beleggingen van een cliënt kan veroorzaken”. Duurzaamheidsrisico’s op ecologisch gebied gaan onder andere over klimaatverandering, waterschaarste en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Sociale risico’s betreffen onder andere productaansprakelijkheid en de eerbiediging van arbeidsrechten. Op het gebied van governance kunnen zich risico’s voordoen ten aanzien van beloning, stabiliteit en diversiteit van bestuurders, bedrijfsethiek en aandeelhoudersrechten. Bij het selecteren en monitoren van beleggingen wordt ook beoordeeld of er in voldoende mate rekening gehouden wordt met duurzaamheidsrisico’s. Door voornamelijk te instrumenten die duurzaamheidsrisico’s zo veel mogelijk vermijden en bovendien gespreid beleggen wordt zo goed mogelijk gewaarborgd dat er geen waardeverlies optreedt als gevolg van duurzaamheidsrisico’s.